Tercera parte (versos 21 a 39)

21.
योगोपदेशं संप्राप्य लब्ध्वा योगविदं गुरुम्।
गुरूपदिष्टविधिना धिया निश्चित्य साधयेत्॥ ३॥ २१॥
yogopadeśaṃ saṃprāpya labdhvā yogavidaṃ gurum |
gurūpadiṣṭavidhinā dhiyā niścitya sādhayet ||3||21||
Después de encontrar un gurú con conocimientos en Yoga y recibir instrucción en Yoga, el yogi debe practicar las enseñanzas del gurú con devoción (dhiyā) y resolución (niścitya).

22.
सुशोभने मठे योगी पद्मासनसमन्वितः।
आसनोपरि संविश्य पवनाभ्यासमाचरेत्॥ ३॥ २२॥
suśobhane maṭhe yogī padmāsanasamanvitaḥ |
āsanopari saṃviśya pavanābhyāsamācaret ||3||22||
En una hermosa ermita (maṭha) el yogui debe sentarse en Padmāsana y en esa posición practicar los ejercicios de purificación.

23.
समकायः प्राञ्जलिश्च प्रणम्य च गुरून् सुधीः।
दक्षे वामे च विघ्नेशं क्षत्रपालांबिकां पुनः॥ ३॥ २३॥
samakāyaḥ prāñjaliśca praṇamya ca gurūn sudhīḥ |
dakṣe vāme ca vighneśaṃ kṣatrapālāṃbikāṃ punaḥ ||3||23||
(El yogui) advertido (sudhī), con el cuerpo erguido y juntando las palmas de las manos, debe rendir homenaje a su gurú y luego saludar en el lado derecho (vāme) a Ganeśa (1) y en el otro lado al guardián (2) y a la diosa Aṃbikā (3).
Notas:
1. Vighneśa, epíteto de Gaṇeśa “el que suprime los obstáculos”
2. Kṣatrapa, gobernador (sátrapa), guardián del lugar, que representa a Śiva.
3. Ambikā, madrecita, término afectuoso para designar a Parvati.

24.
ततश्च दक्षांगुष्ठेन निरुद्ध्य पिंगलां सुधीः।
इडया पूरयेद्वायुं यथाशक्त्या तु कुम्भयेत्॥३॥ २४॥
tataśca dakṣāṃguṣṭhena niruddhya piṃgalāṃ sudhīḥ |
iḍayā pūrayedvāyuṃ yathāśaktyā tu kumbhayet ||3||24||
24. Entonces el yogi advertido (sudhī) debe bloquear piṃgalā (1) con el pulgar derecho, inhalando a través de iḍa (2), y reteniendo su aliento mientras pueda (kumbhaka).

25.
ततस्त्यक्त्वा पिंगलयाशनैरेव न वेगतः।
पुनः पिंगलयापूर्य यथाशक्त्या तु कुम्भयेत्॥ ३॥ २५॥
tatastyaktvā piṃgalayāśanaireva na vegataḥ |
punaḥ piṃgalayāpūrya yathāśaktyā tu kumbhayet ||3||25||
Luego debe exhalar sin impetuosidad (na vegata) a través de piṃgalā  antes de inhalar a través de piṃgalā y retener su aliento tanto como pueda.

26, 27.
इडया रेचयेद्वायुं न वेगेन शनैः शनैः।
इदं योगविधानेन कुर्याद्विंशतिकुम्भकान्।
सर्वद्वन्द्वविनिर्मुक्तः प्रत्यहं विगतालसः॥ ३॥ २६॥
प्रातःकाले च मध्याह्ने सूर्यास्ते चार्द्धरात्रके।
कुर्यादेवं चतुर्वारं कालेष्वेतेषु कुम्भकान्॥ ३॥ २७॥
iḍayā recayedvāyuṃ na vegena śanaiḥ śanaiḥ |
idaṃ yogavidhānena kuryādviṃśatikumbhakān |
sarvadvandvavinirmuktaḥ pratyahaṃ vigatālasaḥ ||3||26||
prātaḥkāle ca madhyāhne sūryāste cārddharātrake ||
kuryādevaṃ caturvāraṃ kāleṣveteṣu kumbhakān ||3||27||
Después debe exhalar sin impetuosidad través de iḍa. Usando este método de yoga debe hacer veinte kumbhakas. Plenamente y libre de todas las dualidades, debe practicar kumbhakas de esta manera cotidianamente, cuatro veces al día, en los siguientes horarios: amanecer, mediodía, atardecer y medianoche.

28.
इत्थं मासत्रयं कुर्यादनालस्यो दिने दिने।
ततो नाडीविशुद्धिः स्यादविलम्बेन निश्चितम्॥ ३॥ २८॥
itthaṃ māsatrayaṃ kuryādanālasyo dine dine |
tato nāḍīviśuddhiḥ syādavilambena niścitam ||3||28||
Si durante tres meses practica así con energía todos los días, entonces sus nadis seguramente serán purificados inmediatamente

29.
यदा तु नाडीशुद्धिः स्याद्योगिनस्तत्त्वदर्शिनः।
तदा विध्वस्तदोषश्च भवेदारम्भसम्भवः॥ ३॥ २९॥
yadā tu nāḍīśuddhiḥ syādyoginastattvadarśinaḥ |
tadā vidhvastadoṣaśca bhavedārambhasambhavaḥ ||3||29||
Cuando los nādis del yogui que ha visto la Realidad Ultima son purificados, sus vicios son destruidos y el estado de ārambha surge en él.

30, 31.
चिह्नानि योगिनो देहे दृश्यन्ते नाडिशुद्धितः।
कथ्यन्ते तु समस्तान्यङ्गानि संक्षेपतो मया॥ ३॥ ३०॥
समकायः सुगन्धिश्च सुकान्तिः स्वरसाधकः॥ ३॥ ३१॥
cihnāni yogino dehe dṛśyante nāḍiśuddhitaḥ |
kathyante tu samastānyaṅgāni saṃkṣepato mayā ||3||30||
samakāyaḥ sugandhiśca sukāntiḥ svarasādhakaḥ ||3||31||
Los signos se ven en el cuerpo del yogui como resultado de la purificación de los nadis. Para su beneficio, enumeraré brevemente todos estos signos físicos: se sienta recto, es fragante, hermoso, y es un recipiente para el néctar de los dioses.

32.
आरम्भघटकश्चैव यथा परिचयस्तदा।
निष्पत्तिः सर्वयोगेषु योगावस्था भवन्ति ताः॥ ३॥ ३२॥
ārambhaghaṭakaścaiva yathā paricayastadā |
niṣpattiḥ sarvayogeṣu yogāvasthā bhavanti tāḥ  ||3||32||
Los diferentes estados del yoga (yogāvasthā) son: los preliminares (ārambha), el pote (ghaṭa, kumbhaka, la retención del aliento), el dominio de esta disciplina (paricaya) y la consumación (niṣpatti).

33.
आरम्भः कथितोऽस्माभिरधुना वायुसिद्धये।
अपरः कथ्यते पश्चात् सर्वदुःखौघनाशनः॥ ३॥ ३३॥
ārambhaḥ kathito'smābhiradhunā vāyusiddhaye |
aparaḥ kathyate paścāt sarvaduḥkhaughanāśanaḥ ||3||33||
He descrito arambha. Ahora, para el dominio de la respiración, describiré la siguiente, que resulta en la destrucción de todo sufrimiento y vicio.

34.
प्रौढवह्निः सुभोगी च सुखीसर्वाङ्गसुन्दरः।
संपूर्णहृदयो योगी सर्वोत्साहबलान्वितः।
जायते योगिनोऽवश्यमेतत्सर्वं कलेवरे॥ ३॥ ३४॥
prauḍhavahniḥ subhogī ca sukhīsarvāṅgasundaraḥ |
saṃpūrṇahṛdayo yogī sarvotsāhabalānvitaḥ |
jāyate yogino'vaśyametatsarvaṃ kalevare ||3||34||
El yogui tiene un fuerte fuego digestivo, come bien, es feliz, tiene un cuerpo hermoso, es de gran corazón y tiene gran fuerza de voluntad y fuerza. Todos estos signos están seguros de surgir en el cuerpo del yogui

35.
अथ वर्ज्यं प्रवक्ष्यामि योगविघ्नकरं परम्।
येन संसारदुःखाब्धिं तीर्त्वा यास्यन्ति योगिनः॥ ३॥ ३५॥
atha varjyaṃ pravakṣyāmi yogavighnakaraṃ param |
yena saṃsāraduḥkhābdhiṃ tīrtvā yāsyanti yogina ||3||35||

36, 37, 38.
आम्लं कक्षं तथा तीक्ष्णं लवणं सार्षपं कटुम्।
बहुलं भ्रमणं प्रातः स्नानं तैलविदाहकम्॥ ३॥ ३६॥
स्तेयं हिंसां जनद्वेषञ्चाहङ्कारमनार्जवम्।
उपवासमसत्यञ्च मोक्षञ्च प्राणिपीडनम्॥ ३॥ ३७॥
स्त्रीसङ्गमग्निसेवां च बह्वालापं प्रियाप्रियम्।
अतीव भोजनं योगी त्यजेदेतानि निश्चितम्॥ ३॥ ३८॥
āmlaṃ kakṣaṃ tathā tīkṣṇaṃ lavaṇaṃ sārṣapaṃ kaṭum |
bahulaṃ bhramaṇaṃ prātaḥ snānaṃ tailavidāhakam ||3||36||
steyaṃ hiṃsāṃ janadveṣañcāhaṅkāramanārjavam |
upavāsamasatyañca mokṣañca prāṇipīḍanam ||3||37||
strīsaṅgamagnisevāṃ ca bahvālāpaṃ priyāpriyam |
atīva bhojanaṃ yogī tyajedetāni niścitam ||3||38||
El Yogui debe renunciar a lo siguiente: (alimentos) ácidos, astringentes, sustancias pungentes, sal, mostaza, cosas amargas; mucho caminar, baño temprano (antes del amanecer) y alimentos fritos en aceite; robo, crímenes, enemistad hacia cualquier persona, orgullo, engaños y perversidad, ayuno, falsedad, pensamientos distintos de mokṣa, crueldad hacia los animales; la compañía de las mujeres ligeras, el culto de (manipulación o proximidad) del fuego, hablar demasiafo sin tener en cuenta la agradable o desagradable de la palabra, y finalmente, comer en exceso.

39.
उपायं च प्रवक्ष्यामि क्षिप्रं योगस्य सिद्धये।
गोपनीयं साधकानां येन सिद्धिर्भवेत्खलु॥ ३॥ ३९॥
upāyaṃ ca pravakṣyāmi kṣipraṃ yogasya siddhaye |
gopanīyaṃ sādhakānāṃ yena siddhirbhavetkhalu ||3||39||
Yo enseñaré los medios para el éxito rápido en el Yoga, el secreto de los yogis más sutiles y perfeccionados, por medio del cual surge con seguridad la perfección.