द्वितीयः पटलः(dvitīyaḥ paṭalaḥ)

Segunda parte (versos 21 a 40)

21.
गुदात्तुद्व्यंगुलादूर्ध्वं मेढ्रात्तु द्व्यंगुलादधः।मेढ्रात्तु
चतुरंगगुलविस्तारमाधारं वर्तते समम्॥ २॥ २१॥
gudāttudvyaṃgulādūrdhvaṃ meḍhrāttu dvyaṃgulādadhaḥ /
caturaṃgagulavistāramādhāraṃ vartate samam //2//21//
A dos dedos por encima del ano (1) y dos dedos (1) por debajo del pene, con cuatro dedos (1) de largo y ancho está el ādhāra (1).
Notas:
1. gudā, intestino, ano.
1. Aṅgula, literalmente un dedo de la mano o del pié. Unidad de medida del largo del pulgar (alrededor de 19 mm)

22.
तस्मिन्नाधारपद्मे च कर्णिकायां सुशोभना।
त्रिकोणा वर्तते योनिः सर्वतंत्रेषु गोपिता॥ २॥ २२॥
tasminnādhārapadme ca karṇikāyāṃ suśobhanā /
trikoṇā vartate yoniḥ sarvataṃtreṣu gopitā //2//22//
Recortado en el pericarpio (karṇika) del loto ādhāra hay un yoni (1) triangular muy bonito (suśobhanā) que es tenido en secreto en todos los tantras.
Notas:
1. Literalmente yoni significa útero o vagina. En la anatomía sutil del yoga significa la sede de la energía creativa femenina.

23.
तत्र विद्युल्लताकारा कुण्डली परदेवता।
सार्द्धत्रिकरा कुटिला सुषुम्णा मार्गसंस्थिता॥ २॥ २३॥
tatra vidyullatākārā kuṇḍalī paradevatā /
sārddhatrikarā kuṭilā suṣumṇā mārgasaṃsthitā //2//23//
La gran diosa Kundalini está allí, en forma de rayos. Enroscada tres veces y media, es delicada y se asemeja a una serpiente.

24.
जगत्संसृष्टिरूपा सा निर्माणे सततोद्यता।
वाचामवाच्या वाग्देवी सदा देवैर्नमस्कृता॥ २॥ २४॥
jagatsaṃsṛṣṭirūpā sā nirmāṇe satatodyatā /
vācāmavācyā vāgdevī sadā devairnamaskṛtā //2//24//
Ella aparece como la creación del mundo y está siempre ocupada creando. Inefable, es la diosa del habla, constantemente adorada por los dioses.

25.
इडानाम्नी तु या नाडी वाममार्गे व्यवस्थिता।
सुषुम्णायां समाश्लिष्य दक्षनासापुटे गता॥ २॥ २५॥
iḍānāmnī tu yā nāḍī vāmamārge vyavasthitā /
suṣumṇāyāṃ samāśliṣya dakṣanāsāpuṭe gatā //2//25//
La nāḍī  llamada iḍā está en el camino izquierdo. Aferrada al nāḍī central, se dirige hacia la fosa nasal izquierda.

26.
पिङ्गला नाम या नाडी दक्षमार्गे व्यवस्थिता।
सुषुम्णां सा समाश्लिष्य वामनासापुटे गता॥ २॥ २६॥
piṅgalā nāma yā nāḍī dakṣamārge vyavasthitā /
suṣumṇāṃ sā samāśliṣya vāmanāsāpuṭe gatā //2//26//
La nāḍī llamada piṅgalā está en el camino derecho. Aferrada la nāḍī central, se dirige a la fosa nasal derecha.

27.
इडापिंगलयोर्मध्ये सुषुम्णा या भवेत्खलु।
षट्स्थानेषु च षट्शक्तिं षट्पद्मं योगिनो विदुः॥ २॥ २७॥
iḍāpiṃgalayormadhye suṣumṇā yā bhavetkhalu /
ṣaṭsthāneṣu ca ṣaṭśaktiṃ ṣaṭpadmaṃ yogino viduḥ //2//27//
Entre iḍā y piṅgalā está suṣumṇā. Los yoguis saben que allí hay seis estaciones (sthāna) con seis energias (śakti) en seis lotos (padma).

28.
पंचस्थानं सुषुम्णाया नामानि स्युर्बहूनि च।
प्रयोजनवशात्तानि ज्ञातव्यानीह शास्त्रतः॥ २॥ २८॥
paṃcasthānaṃ suṣumṇāyā nāmāni syurbahūni ca /
prayojanavaśāttāni jñātavyānīha śāstrataḥ //2//28//
Suṣumṇā tiene cinco estaciones (asthāna) y muchos nombres que las escrituras develan según el contexto.

29, 30.
अन्या याऽस्त्यपरा नाडी मूलाधारात्समुत्थिताः।
रसनामेढ्रनयनं पादांगुष्ठे च श्रोत्रकम्॥ २॥ २९॥
कुक्षिकक्षांगुष्ठकर्णं सर्वांगं पायुकुक्षिकम्।
लब्ध्वा तां वै निवर्तन्ते यथा देशसमुद्भवाः॥ २॥ ३०॥
anyā yā'styaparā nāḍī mūlādhārātsamutthitāḥ /
rasanāmeḍhranayanaṃ pādāṃguṣṭhe ca śrotrakam //2//29//
kukṣikakṣāṃguṣṭhakarṇaṃ sarvāṃgaṃ pāyukukṣikam /
labdhvā tāṃ vai nivartante yathā deśasamudbhavāḥ //2//30//
Hay otra nāḍī menor que procede del mūlādhārā y que llega a todo el cuerpo (1) - la lengua, el pene, los ojos, los dedos de los pies, las orejas, el abdomen, las axilas, los pulgares, el ano y la ingle-, para retornar al lugar donde comenzó.
Nota:
1. sarvāṃgaṃ, a todas las partes (del cuerpo)
2. La lengua (rasanā), el pene (meḍhra), las pupilas de ojos (nayana), los dedos de los pies (pādāṃguṣṭha), las orejas (śrotra), el vientre (kukṣi), las axilas (kakṣa), los pulgares (aṅguṣṭha), el ano y la ingle (pāyukukṣi).

31.
एताभ्य एव नाडीभ्यः शखोपशाखतः क्रमात्।
सार्धलक्षत्रयं जातं यथाभागं व्यवस्थितम्॥२॥३१॥
etābhya eva nāḍībhyaḥ śakhopaśākhataḥ kramāt /
sārdhalakṣatrayaṃ jātaṃ yathābhāgaṃ vyavasthitam //2//31//
Bifurcándose progresivamente a partir de ellas (1) se ramifican en las 350.000 nāḍīs (2) alcanzando sus posiciones correspondientes.
Notas:
1. Bifurcándose (etābhya) progresivamente a partir de las nāḍīs iḍā y piṅgalā mencionadas anteriormente.
2. Cf. versículo 2.13

32.
एता भोगवहा नाड्यो वायुसञ्चारदक्षकाः।
ओतप्रोत्राः सुसंव्याप्य तिष्ठन्त्यस्मिन्कलेवरे॥ २॥ ३२॥
etā bhogavahā nāḍyo vāyusañcāradakṣakāḥ /
otaprotrāḥ susaṃvyāpya tiṣṭhantyasminkalevare //2//32//
Estas nāḍīs llevan sensaciones (bhogavahā) y son capaces de conducir los vientos (vāyu). Circulan a través del cuerpo (kalevara) y lo impregnan.

33.
सूर्यमण्डलमध्यस्थः कलाद्वादशसंयुतः।
वस्तिदेशे ज्वलद्वह्निर्वर्तते चान्नपाचकः॥२॥३३॥
sūryamaṇḍalamadhyasthaḥ kalādvādaśasaṃyutaḥ /
vastideśe jvaladvahnirvartate cānnapācakaḥ //2//33//
En la región del vientre, en el centro de la órbita del Sol (1) y dotado de doce dígitos, hay un fuego ardiente (jvala) que digiere el alimento (3)
Notas:
1. Sūryamaṇḍalamadhya, en el medio de la órbita del Sol
2. ānna-pācaka, digerir o preparar por la cocción (pācaka) un alimento (anna)
3  vastideśe, la parte baja del vientre, el abdomen.

34.
वैश्वानराग्निरेषो वै तेजोंशसम्भवः।
करोति विविधं पाकं प्राणिनां देहमास्थितः॥ २॥ ३४॥
vaiśvānarāgnireṣo vai mama tejoṁśasambhavaḥ /
karoti vividhaṁ pākaṁ prāṇināṁ dehamāsthitaḥ //2//34//
Este fuego vaiśvānara nace de un pedazo de mi propio fuego. Situado en los cuerpos de los seres vivos, digerir los alimentos de varias maneras.

35.
आयुः प्रदायको वह्निर्बलं पुष्टिं ददाति सः।
शरीरपाटवञ्चापि ध्वस्तरोगसमुद्भवः॥ २॥ ३५॥
āyuḥ pradāyako vahnirbalaṃ puṣṭiṃ dadāti saḥ /
śarīrapāṭavañcāpi dhvastarogasamudbhavaḥ //2//35//
El fuego prolonga la vida, revitaliza y nutre. También acelera el cuerpo y provoca la destrucción de la enfermedad.

36.
तस्माद्वैश्वानराग्निञ्च प्रज्वाल्य विधिवत्सुधीः।
तस्मिन्नन्नं हुनेद्योगी प्रत्यहं गुरुशिक्षया॥ २॥ ३६॥
tasmādvaiśvānarāgniñca prajvālya vidhivatsudhīḥ /
tasminnannaṃ hunedyogī pratyahaṃ guruśikṣayā //2//36//
Por lo tanto, el yogui sabio debe encender debidamente el fuego vaiśvānara y sacrificar alimento en él cada día de acuerdo con las instrucciones de su guru.

37.
ब्रह्माण्डसंज्ञके देहे स्थानानि स्युर्बहूनि च।
मयोक्तानि प्रधानानि ज्ञातव्यानीह शास्त्रके॥ २॥ ३७॥
brahmāṇḍasaṃjñake dehe sthānāni syurbahūni ca /
mayoktāni pradhānāni jñātavyānīha śāstrake //2//37//
El cuerpo se conoce como huevo de brahma y en él hay muchas estaciones. La importante que hay que conocer es la que he enseñado aquí en este texto.

38.
नानाप्रकारनामानि स्थानानि विविधानि च।
वर्तन्ते विग्रहे तानि कथितुं नैव शक्यते॥ २॥ ३८॥
nānāprakāranāmāni sthānāni vividhāni ca /
vartante vigrahe tāni kathituṃ naiva śakyate //2//38//
Las diversas estaciones en el cuerpo tienen muchos tipos y nombres. No es posible enumerarlos.

39
इत्थं प्रकल्पिते देहे जीवो वसति सर्वगः।
अनादिवासनामालाऽलंकृतः कर्मशंखलः॥ २॥ ३९॥
itthaṃ prakalpite dehe jīvo vasati sarvagaḥ /
anādivāsanāmālā'laṃkṛtaḥ karmaśaṃkhalaḥ //2//39//
Con el cuerpo así formado, dondequiera que el jiva se refugie (1), está adornado con un collar interminable de deseos (2) y encadenado por el karma (3)
Notas
1. vasati, refugio.
2. anādivāsanāmālā, guirnalda (mālā) de vāsanās sin origen preciso (anādi).
3. karmaśaṃkhala, encerrado en su coraza de karma.

40.
नानाविधगुणोपेतः सर्वव्यापारकारकः।
पूर्वार्जितानि कर्माणि भुनक्ति विविधानि च॥ २॥ ४०॥
nānāvidhaguṇopetaḥ sarvavyāpārakārakaḥ /
pūrvārjitāni karmāṇi bhunakti vividhāni ca //2//40//
Tiene muchos atributos diferentes, realiza todas las funciones, y cosecha recompensas de acuerdo a todos sus karmas.